Mag je olijfolie verhitten? De meeste mensen denken dat dit niet mag. Tijd om deze mythe te debunken.
- Niels De Caigny
- Jul 8
- 3 min read
Dé meest gestelde vraag denk ik.
Mag ik bakken met olijfolie? Mag ik hem verhitten? Kan hij ook voor warm gebruik? Olijfolie mag toch niet verhit worden?
De mythe dat je niet mag bakken met olijfolie is hardnekkig.
Ik leg je hieronder uit waar dit idee vandaan komt, waarom het niet klopt, waarom het zo hardnekkig is én waarom extra vierge olijfolie juist één van de beste oliën is om mee te koken.
Waar komt het vandaan?
Laten we beginnen bij het begin.
De oorsprong van deze mythe ligt deels in het verleden, toen olijfolie nog niet zo zorgvuldig werd gefilterd. Toen de olie nog geperst werd met stenen, kon het gebeuren dat er restjes van pitten of vrucht in de olie achterbleven. Als je die verhitte, konden er wél schadelijke stoffen vrijkomen. Maar dat is ondertussen lang achterhaald.
Tegenwoordig wordt extra vierge olijfolie voldoende gefilterd en is dit dus niet langer een probleem.
Waarom is de mythe zo hardnekkig?
Dat is een verhaal van marketing.
De industrie speelt zelf een rol in het in stand houden van dit misverstand.
De zaadolie industrie (zonnebloem, koolzaad, maïs,...) heeft er natuurlijk baat bij om te zeggen dat hun oliën beter tegen hitte kunnen.
Ook binnen de olijfolie industrie wordt dit beeld soms gevoed: daar wordt beweerd dat extra vierge olijfolie bedoeld is voor koud gebruik, en dat je voor warme bereidingen beter de geraffineerde variant gebruikt.
Maar die redenering houdt geen steek als je kijkt naar gezondheid en kwaliteit.
Waarom is het één van de beste oliën om te verhitten?
Wat zegt de wetenschap?
Als we de feiten erbij nemen, blijkt dat extra vierge olijfolie juist uitzonderlijk stabiel is bij verhitting. Dat komt doordat de olie rijk is aan enkelvoudige onverzadigde vetzuren (zoals oliezuur), die veel beter bestand zijn tegen hitte dan meervoudig onverzadigde vetten in de meeste zaadoliën.
Maar nog belangrijker: extra vierge olijfolie bevat een hogere concentratie aan polyfenolen en antioxidanten en juist die stoffen beschermen de olie tegen oxidatie wanneer ze wordt verhit.
Hoe zit het met het rookpunt?
Eén van de veelgehoorde argumenten tegen bakken met olijfolie is het zogezegd lagere rookpunt.
Maar ook dat vraagt nuance.
Het rookpunt van extra vierge olijfolie hangt sterk af van de kwaliteit.
(goedkope) extra vierge olijfolie uit de supermarkt kan een rookpunt hebben van rond de 190°C
premium extra vierge olijfolie met een laag zuurgehalte heeft een rookpunt van rond de 210°C
Dat is dus ruim voldoende voor bakken, braden en zelfs voor frituren.
Zaadoliën hebben soms een hoger rookpunt maar een hoog rookpunt zegt op zich weinig over hoe gezond de olie blijft bij verhitting.
Daar zit het grote verschil.
Het gaat er dus niet om hoe snel een olie rookt, maar vooral om wat er gebeurt zodra je begint te verhitten.
Extra vierge olijfolie bevat van nature veel antioxidanten en polyfenolen. Die beschermen de olie tegen oxidatie. Een proces waarbij schadelijke stoffen kunnen ontstaan, zeker bij hoge temperaturen. De olie is ook rijk aan enkelvoudige onverzadigde vetzuren die veel stabieler zijn dan de meervoudig onverzadigde vetzuren in zaadolie.
Zaadoliën mogen dan een hoger rookpunt hebben, maar ze bevatten meer meervoudige onverzadigde vetzuren, die juist veel gevoeliger zijn voor afbraak bij verhitting.
Daardoor kunnen er sneller toxische stoffen ontstaan ook al rookt de olie nog niet.
Bij extra vierge olijfolie gebeurt dat veel minder snel omdat de olie zichzelf beschermt.
Hoe beter de kwaliteit van je olijfolie hoe meer bescherming en dus hoe gezonder om mee te koken. (check mijn blogpost over de piramide van kwaliteit van olijfolie).
En de smaak dan?
Sommige mensen vinden het zonde om hun lekkerste, beste olijfolie te verhitten omdat een deel van het aroma vervliegt bij het bakken. Dat is een legitieme keuze als je puur voor de smaak gaat.
Maar als je kijkt naar gezondheid en stabiliteit dan is bakken met een premium extra vierge olijfolie de beste keuze.
Mythe DEBUNKED!
Laat je niet misleiden door oude verhalen en marketingtrucjes.
JA je mag extra vierge olijfolie verhitten. En meer nog als je een premium extra vierge olijfolie gebruikt is het zelfs één van de beste vetten om mee te koken.
Eigenlijk komt het altijd op hetzelfde neer. Kies voor kwaliteit dan kook je niet alleen lekkerder maar ook gezonder.
Een aantal jaar geleden verloor ik mijn beste vriendin aan een ziekte en het heeft mij anders naar voeding laten kijken. Wat eten we eigenlijk? Waar komt het vandaan? Hoe eerlijk en puur is het nog?
Die zoektocht bracht me na veel omwegen uiteindelijk op een berg in Málaga.
Vandaag maken we daar onze eigen premium (beyond bio) extra vierge olijfolie, in een kleine oplage en met aandacht voor kwaliteit, eerlijkheid en een korte keten.
Als je benieuwd bent naar onze olie.
Je vindt hem hier.
Comments