Waar moet je op letten als je olijfolie koopt? De do's and don'ts van het olijfolie shoppen!

Olijfolie is één van de populairste en gezondste oliën maar wist je dat er helaas veel fraude voorkomt in de olijfolie industrie?

Wij zien het hier spijtig genoeg in onze dichte omgeving ook gebeuren. Producenten die niet eerlijk zijn over hun product.

Het gebeurt vaker dan je denkt, op grote en op kleine schaal.

Hieronder enkele voorbeelden:

• het is een bekende fraudepraktijk waarbij goedkopere plantaardige oliën (zoals zonnebloemolie) vermengd worden met olijfolie en kunstmatig groen worden gemaakt om op extra vierge olijfolie te lijken;

• wat ook vaak gebeurt is oude of ranzige olijfolie mengen met nieuwere olijfolie om de smaak en geur te maskeren en de olie toch als vers te verkopen;

• misleidende etikettering komt ook vaak voor, zoals extra vierge op het label zetten terwijl de olie niet aan die standaard voldoet;

• sommige producenten vermelden dat de olie biologisch is of dat de olijven zonder pesticiden geteeld werden terwijl dat niet waar is;

• Bertolli betaalde ooit een miljoenenschikking omdat het op zijn etiketten vermeldde dat zijn olie uit Italië kwam terwijl het een blend was van oliën uit Spanje, Chili, Turkije,... en alleen werd gebotteld in Italië;

• producenten zijn ook niet altijd eerlijk over de gebruikte olijfsoort, bijvoorbeeld om mee te surfen op de populariteit of reputatie van een bepaalde variëteit of om een bepaalde smaakverwachting te suggereren;

• ...

Zoals je kan lezen, is het een hele slecht nieuwsshow die de donkere kant van de olijfolie business blootlegt.

Toen wij plots verantwoordelijk werden voor 15 hectare olijfgaard, zijn we ons gaan verdiepen in de olijfolie wereld. En kwamen we dingen zoals hierboven tegen.

We waren al eerder teleurgesteld in de voedingsindustrie en haar praktijken.

Het maakte ons vastberaden om het anders aan te pakken, eerlijk en transparant.

Hieronder deel ik wat ik vroeger zelf had willen weten. Zodat je als consument beter gewapend bent en je niet laat misleiden.

In deze tips ga ik ervan uit dat je extra vierge olijfolie koopt en liefst van de hoogste kwaliteit. In mijn blogpost over de kwaliteitspiramide van olijfolie leg ik uit waarom maar 1-3% van alle olijfolie tot de top behoort.

TIP 1: Kijk eerst naar de verpakking

Het eerste wat je ziet in de winkel (of online) is de verpakking. De verpakking vertelt je al veel over hoe serieus de producent omgaat met kwaliteit.

Olijfolie is namelijk gevoelig aan licht, lucht en warmte. Die drie zorgen ervoor dat de olie oxideert en ranzig wordt. Dat wilt zeggen: ze verliest haar geur, smaak en gezonde eigenschappen.

Een goede verpakking is essentieel.

DONT's

Vermijd flessen van doorzichtig glas of plastic, zij laten licht door en beschermen de olie niet. Flessen die lang onder TL-licht in de supermarkt staan versnellen dit proces nog eens.

Plastic is bovendien poreus en kan op termijn stoffen afgeven aan de olie.

Waarom kiezen sommige producenten voor deze verpakking? De redenen hiervoor zijn louter commercieel en niet kwaliteitsgericht.

Mensen kopen vaak met hun ogen dus als ze de kleur van de olie zien dan gaan ze sneller verleid zijn om te kopen. Plus plastic flessen of standaard glazen flessen zijn goedkoper en dat betekent meer winst.

DO's

Wat kies je het beste?

• een blik;

• een glazen fles die volledig gewrapt is (bijvoorbeeld met papier, geverfd glas of een beschermende sleeve);

• eventueel een donkere glazen fles, maar dat is minder ideaal omdat die nog steeds licht doorlaat.

TIP 2: Let op de prijs want kwaliteit heeft zijn waarde

Olijfolie van hoge kwaliteit vraagt tijd, zorg en vakmanschap. Dat zie je niet alleen aan de verpakking of het etiket maar ook aan de prijs. Een eerlijke prijs is geen detail maar een directe weerspiegeling van de zorg waarmee de olie is geproduceerd.

DONT's

Koop geen olijfolie die opvallend goedkoop is, bijvoorbeeld onder de €10/liter.

Producenten die op grote schaal werken kunnen de prijs drukken door te besparen op arbeid, oogstmoment, kwaliteitscontrole,... en verpakking.

Alles draait om volume, niet om de inhoud. De consument wordt dan gelokt met een mooi etiket en een lage prijs.

DO's

Kies bewust voor een olie die een eerlijke prijs vraagt. Maar wat is een eerlijke prijs vraag je je nu af? Wat dat precies betekent hangt natuurlijk samen met het kwaliteitsniveau van de olie.

Wil je weten wat echte kwaliteit in olijfolie inhoudt? In mijn blogpost over de kwaliteitspiramide van olijfolie leg ik helder uit welke niveau's er zijn en waarom er zulke grote prijsverschillen zijn. Die achtergrond helpt je beter inschatten wanneer een prijs écht terecht is.

Als algemene richtlijn geldt:

• voor een olie van hoge kwaliteit (kleine oogst, vroege pluk, lage zuurgraad, artisanale productie) mag je rekenen op een literprijs tussen de €20 en €30 bij grotere verpakkingen;

• kleinere verpakkingen zijn vaak duurder per liter omdat verpakking en afvulling dan een groter deel van de prijs uitmaken.

DISCLAIMER

Een hogere prijs garandeert niet automatisch topkwaliteit (sommige merken rekenen vooral voor verpakkingen en branding) maar een té lage prijs wijst bijna altijd op een gebrek eraan.

TIP 3: Let op het oogstjaar

Olijfolie is een vers product.

Het oogstjaar zegt iets over de versheid, de kwaliteit én de transparantie van de producent.

Een correcte vermelding van het oogstjaar op het etiket laat zien dat de producent trots is op zijn product en daar open over communiceert.

Een echte goede olijfolie smaakt elk jaar anders.

Net als bij wijn hangt het karakter van de olie af van de regenval, zonuren, temperatuur en het ritme van de natuur tijdens het groeiseizoen. Het oogstjaar is dus niet alleen een versheidsindicator, maar ook een soort handtekening van de natuur van dat jaar.

DONT's

Wees kritisch bij olijfolie:

• zonder vermelding van het oogstjaar;

• waar enkel een "ten minste houdbaar tot" datum opstaat (die vertelt je weinig over hoe oud de olie is)

• die duidelijk van een ouder oogstjaar is, maar nog massaal in de winkel ligt want dat kan wijzen op overstock of lage omloopsnelheid.

Waarom wordt het oogstjaar vaak niet vermeld? Bij industriële olieproductie wordt olie lang opgeslagen, soms gemengd met oudere olie, en pas gebotteld als het nodig is. Een oogstjaar vermelden zou dan alleen maar vragen oproepen. Vandaar dat die info vaak achterwege blijft.

DO's

Kies voor een olie:

• waarvan het oogstjaar duidelijk vermeld staat;

• die afkomstig is van het meest recente oogstjaar (is het afgelopen jaar want oogsten gebeurt tussen oktober en november dus in 2025 koop je oogstjaar 2024).

DISCLAIMER

Een olie van een ouder oogstjaar (bijvoorbeeld één van 2023 kopen in 2025) is zeker niet waardeloos. Zeker als hij goed bewaard is en van hoge kwaliteit.

Maar als je nieuwe olie koopt, kies dan bij voorkeur de meest recente. Dan haal je het maximum uit versheid, smaak én gezondheid.

TIP 4: Let op de herkomst

De herkomst van olijfolie vertelt waar de olijven zijn geoogst, en dat kun je op verschillende niveaus vermelden:

• EU of niet-EU;

• een specifiek land zoals Spanje of Italië;

• een streek of regio;

• en op zijn best: een specifieke boomgaard of boerderij.

Hoe specifieker de herkomst vermeld wordt, hoe beter. Want hoe nauwer je de oorsprong van olijfolie kunt herleiden, hoe zekerder je bent van:

• meer transparantie;

• betere kwaliteitscontrole;

• een authentieke smaak die uniek is voor die plek.

Komt een olie van allerlei regio's, landen of boeren door elkaar dan krijg je een mengeling: een soort uniforme olie zonder karakter, waar toezicht en zorg veel moeilijker te garanderen zijn.

Terroir is een begrip dat ook bij olijfolie van toepassing is. De omgeving, de bodem, de wind, de zoninval,... die unieke combinatie van factoren op 1 plek bepaalt mee het karakter en de smaak van de olie, net zoals bij wijn.

Een olie van een specifieke locatie is dus nooit identiek aan een olie van elders ookal is hij gemaakt van olijven van dezelfde variëteit.

DONT's

Olie kopen:

• waarvan enkel "EU" of "niet-EU" op het etiket staat;

• zonder enige vermelding van streek, regio, of producent;

• met een vage of collectieve herkomst (blend of EU oils)

Niet denken dat "Spaanse" of "Italiaanse" olijfolie automatisch goed is, zonder extra specificatie zegt dat niets.

Vage herkomst wijst vaak op massaproductie, minder controle en gestandaardiseerde smaak zonder eigen karakter.

DO's

• kies voor olijfolie met een duidelijke en traceerbare herkomst (bijvoorbeeld Finca El Serratillo, of Rebel Family Farm :-));

• ga voor een single estate olijfolie;

• geef de voorkeur aan bergachtige of rotsachtige regio's, ruigere omstandigheden zorgen vaak voor meer polyfenolen en antioxidanten.

TIP 5: Vroege oogst

Een echte kwaliteitsolie herken je ook aan het tijdstip van de oogst. Staat er "vroeg geoogst" of "early harvest" op het etiket? Dan zit je meestal goed.

Maar wat betekent dat precies?

Een vroege oogst gebeurt wanneer de olijven groen zijn maar al vleugjes paars krijgen. Het is een kwestie van timing. De kunst is om een olie te creëren met een intens aroma en een uitzonderlijk hoge voedingswaarde.

Vroeg oogsten betekent minder olie, en dus minder opbrengst. Producenten die kiezen voor een vroege oogst doen dat dus om de juiste redenen. Meer smaak en meer gezondheidsvoordelen. Laat oogsten betekent minder smaak en minder gezondheidsvoordelen maar meer opbrengst.

Een vroege oogst is geen vast tijdstip. Het ideale moment hangt af van de variëteit, het klimaat en het groeiseizoen. Bij ons is meestal midden oktober het moment om te beginnen oogsten.

Nog een paar dingen om op te letten

• Olijfsoort: Manzanilla, Picual, Picudo,... elke variëteit smaakt anders en heeft andere eigenschappen;

• Certificeringen: zoals BIO, DOP, Demeter, etc...

DISCLAIMER bij biocertificering

Biolabels zijn waardevol, maar ze bieden geen garantie op constante topkwaliteit. Alleen bij de aanvraag en de initiële controle wordt er grondig gekeken maar nadien blijft de controle op toepassing van de regels vaak steekproefgewijs en niet altijd consequent. Veel bedrijven blijven nadien profiteren van het label en de hogere prijs, zonder steeds de voorwaarden te respecteren.

Op dit moment hebben wij nog geen biocertificering maar wij voldoen al jaren ruimschoots aan de eisen van bio en gaan vaak verder. We kiezen ervoor om dat te tonen via transparantie. No label just honest. Op instagram @my_rebel_family geven wij een inkijk in ons volledige proces. Zo kan je met je eigen ogen zien dat onze olijfolie écht beyond bio is.

Ben je benieuwd naar onze olijfolie? Hieronder vind je de link!

a taste of rebel oil

Buy Now